‘Met Big John Russell wist je het maar nooit’
John Russell was een gelovig man. Hij geloofde in God, hij geloofde in de kracht van muziek en hij geloofde in zichzelf. Russell: ‘Ik wil de mensen entertainen maar ik wil ze ook iets meegeven, een beetje in de geest van mijn grootvader, die dominee was. Mijn muziek bevat rock-, soul- en blues-elementen maar ik hou ook van gospelnummers. Dus als mijn show voorbij is en iedereen vrolijk naar huis gaat, dan heeft mijn publiek zonder het te weten tot God gebeden.’ Zondag overleed de populaire zanger, entertainer en levenskunstenaar aan een hartstilstand.
Russell groeide op in Suriname. Toen hij een jongen van dertien jaar oud was sleepte hij bij een talentenjacht de titel ‘Surinaamse Elvis’ in de wacht. Hij was groot en stevig voor zijn leeftijd. Nu is John Russell vijfenzestig jaar oud en nog altijd is hij groot en stevig. Tijdens zijn carrière als zanger en entertainer heeft hij zijn corpulentie altijd in zijn voordeel weten te benutten. Hij noemde zich ‘Big’ John Russell en droeg extravagante showpakken. Russell: ‘Wie zich in een kapotte spijkerbroek op een podium durft te vertonen mag zich geen artiest noemen, punt.’ Thuis droeg John het liefst een T-shirt en een joggingbroek, want buiten het podium zegt hij geen enkele waarde te hechten aan uiterlijk vertoon. Wat hij wel belangrijk vindt? Zijn onafhankelijkheid, zijn geloof, zijn vrouw en kinderen. Niemand die Big John Russell vertelt wat hij moet doen.
Niemand op Marielle na, zijn echtgenote, zijn muze en zijn rots in de branding, meer dan veertig jaar lang. Marielle: ‘In het begin stond ik bij elk optreden in de coulissen. Dat veranderde toen de kinderen kwamen. John was ook zo vaak on tour in die jaren, al kwam hij altijd thuis om in zijn eigen bed te slapen.’ In 1964 trad Big John Russell op in het voorprogramma van de Beatles (tijdens het inmiddels legendarische concert in het Noord-Hollandse Blokker). Russell: ‘Het publiek zag me aan voor Fats Domino en ze dachten dat de jongens in mijn band de Beatles waren, dus al die meiden begonnen te gillen. Toen riep Ben Essink, de organisator van het concert, dat iedereen rustig moest blijven omdat het gewoon Big John Russell was.’
In 1970 kocht Russell het huis op Finnmark, voor 78.000 gulden. John: ‘Een hoop geld in die tijd, maar de makelaar raadde me aan om het te doen omdat de woning compleet van beton, glas en aluminium was, dus daar zou ik geen onderhoud aan hebben. Een goed argument, vond ik wel, daarom gingen we een kijkje nemen in de modelwoning. Op dit pleintje waren nog twee huizen te koop en we hebben vrij snel voor nummer 4 gekozen. In die modelwoning stond een grote zitbank. Het was de eerste bank die niet doorzakte als ik erop ging zitten, dus die heb ik direct opgekocht.’
1965
Big John Russell was succesvol, vooral in de zeventiger jaren. Het geld stroomde binnen en vloog er even hard weer uit. Russell kocht veertig woningen in Amsterdam. Omdat hij een voorliefde had voor discomuziek opende hij twee discotheken, een in Uithoorn (Tutti Frutti) en een in Amersfoort (Big John’s Dance Palace). Ook bracht hij een eigen parfumlijn op de markt. Omdat hij een nieuw dieet volgde (schapenvlees in plaats van varkensvlees) kocht hij een shoarma snackbar in Deventer die hij Jeruzalem of Gold noemde.
In de tweede helft van de jaren tachtig ging het mis. Big John Russell ging failliet. Zijn woningen in Amsterdam werden ontruimd, de schuldeisers stonden voor zijn deur in Leusden en het huis op Finnmark werd op een haar na geveild. Marielle: ‘Het was kort voor kerst. We zouden bezoek krijgen en ik had geen geld om boodschappen te doen. Ten einde raad ben ik maar de bedden gaan opmaken. Ik trok een laken uit de kast en opeens fladderde het geld aan alle kanten over me heen! John had nu eenmaal de gewoonte om zijn geld op onmogelijke plekken te verstoppen om het vervolgens te vergeten.’ Begin jaren negentig kwam een einde aan de moeilijkste tijd. John: ‘Ik had aan God gevraagd mij werk te geven, veel werk, zodat ik snel veel geld kon verdienen en mijn schulden kon afbetalen. Ik werkte als een gek, ik sliep in de bus (The Big John Russell Show Bus) en schnabbelde uiteindelijk 80.000 gulden bij elkaar. Op het laatste moment, net voordat we op straat zouden worden gezet, kon ik mijn huis terugkopen. Er was een tientje over. Van dat tientje zijn we naar de Chinees gegaan.’
Met zijn zwaarlijvigheid en zijn onregelmatige, vaak stressvolle artiestenbestaan leek Big John Russell bestemd voor een kort leven in de schijnwerpers. Dat John de pensioengerechtigde leeftijd zou bereiken hadden velen dan ook niet verwacht. Enkele jaren geleden heeft Russell het roer definitief omgegooid. Hij rookte niet meer en hield zich strikt aan de joodse spijswetten. Zelfs zijn geliefde dagelijkse portie makreel (‘geen schubben, dus niet kosjer’) liet hij staan. Maar rasentertainer John Russell bleef optreden. ‘Het publiek verandert nooit’, wist John: ‘In elke luisteraar klopt een hartje dat geraakt kan worden door muziek.’ Nu Big John Russell het podium voorgoed heeft verlaten liggen in zijn studio aan huis (The Artistic Space Sound Studio) nog genoeg muziekopnamen voor een hele reeks postuum uit te geven cd’s.
Of dat hits zal opleveren die zich kunnen meten met eerdere successen als “I never loved a woman the way I love you” en “Hoky Poky” valt af te wachten, maar met Big John Russell weet je het nooit.
Door: Rob Groot
